«غار سهولان» از شگفتی های آفرینش است و بعد از «غار علیصدر» همدان دومین غار آبی ایران به شمار می‌آید.
این غار در روستای سهولان ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد در استان آذربایجان غربی واقع شده است. ارتفاع سقف «غار سهولان» تا سطح دریاچه به ۵۰ متر می‌رسد و عمق آب در برخی جاها به ۳۰ متر می‌رسد اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ۱۰ الی ۱۵ درجه است.
«سهولان» به زبان کردی به معنی یخبندان است و مردم محلی غار را «کونه کوتر» یعنی لانه کبوتر نیز می‌نامند دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایرانی قرار دارد و در منطقه ای خوش و آب و هوای مهاباد قرار گرفته و هر چهار فصل سال در این منطقه شکوه خاص چشم انداز زیبایی دارد. خصوصاً کوه های برفگیر بلند و پوشش کیاهی آن شهرستان مهاباد را از نظر پیدایش به دوره دوم زمین شناسی نسبت می دهند.مساحت داخلی «غار سهولان» حدود ۶۰۰ مترمربع است و محتویان غار سنگ های آهکی است؛ همچنین این غار روزانه پذیرای حدود یک هزار گردشگر است که از همه نقاط کشور برای دیدن این پدیده طبیعی به مهاباد سفر می‌کنند.مطالعات غارنشینان نشان می‌دهد که این غار بر اثر فعالیت های زمین شناسی به اواخر دروه کرتاسه بر می گردد که قدمت آن به ۷۰ میلیون سال قبل باز می‌گردد.
این غار ۱۰۰ سال پیش برای اولین بار توسط ژاک دمرگان فرانسوی مورد کاوش و بررسی قرار گرفت، پس از آن در سال های جنگ جهانی دوم نیز توسط هیئت انگلیسی مجدد مورد بررسی قرار گرفت و در مهر سال ۷۳ توسط غارشناسان ایرانی شناسایی شد.تنها موجودات زنده این غار کبوتر چاهی و خفاش است که قسمت هایی از غار را به عنوان آشیانه انتخاب کردند و به دلیل تاریک بودن و نبود نور هیچ نوع جلبکی در آب دریاچه این غار رشد نکرده و به غیر از جانداران میکروسکوپی هیچ موجود دیگری زیست نمی‌کند.
درجه حرارت در فصل تابستان و زمستان بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتی گراد در نوسان است و رطوبت حاکم بر غار بین ۷۰ تا ۸۰ درصد متغیر است که در اثر رطوبت بالا روی سنگ ها و صخره ها با خزه های سبز و قهوه ای پوشیده شده و گاهی آب از بالای ایوان ها به روی سطح آب می‌چکد
منبع:دیدن
جایی که سنگ روی سنگ بند می شود! 